Voorkomen van een zorginfarct en het waarborgen van een gezonde toekomst voor de opgroeiende jeugd

“Hoe creëren we een systeem dat waarborgt, dat we opgroeien en leven in beweging?”, deze vraag stelde Erik Scherder en Louis van Gaal, tijdens de uitzending van Umberto op zaterdag 20 juni. Volgens Scherder moeten er iconische maatregelen komen vanuit de politiek om een zorginfarct te voorkomen en te waarborgen dat onze opgroeiende jeugd een gezond perspectief heeft.

Voldeed in 2018 nog 48% aan de beweegrichtlijn, nu is dat teruggezakt naar 29%. Vóór de corona crisis was er al sprake van vier gezondheidspandemieën, namelijk die van diabetes, overgewicht en obesitas. Daarnaast was ook vóór corona, volgens de WHO, de toenemende inactiviteit (sedentaire leefstijl) ook een pandemie. De voorspelling van het RIVM is dat overgewicht sterk doorgroeit van 52% naar meer dan 60% in 2040. Ten gevolge van de coronacrisis kan dit nog wel eens met 10 jaar worden vervroegd. De zorgkosten zullen zo dubbel zo hard groeien tot bijna 200 miljard per jaar in 2040 (RIVM). Momenteel worden de zorgkosten al op een bedrag van 85 miljard euro per jaar geraamd. Volgens economen stevenen we af op een zorginfarct en het perspectief voor onze opgroeiende jeugd is schrikbarend. De kans is groot dat 90% van onze jeugd in 2065 overgewicht of obesitas heeft.

Omslag naar preventie en gezondheidsbevordering!

Ook weten we dat grote groepen uitgesloten worden van sport, doordat ze het niet kunnen betalen. We maken het werkgevers moeilijk tot onmogelijk om bij te dragen door sport binnen de werkkostenregeling te houden. We vergoeden chemische medicatie volledig vanuit de zorgkas, maar het ultieme preventieve gezondheidsmedicijn, bewegen en sporten, daar wordt vanuit de zorgkas niet aan bijgedragen. Gezond leven wordt niet beloond. Negen van de tien Europeanen lijdt volgens de WHO aan een gebrek aan healthy- en physical literacy en de kennis, motivatie en vaardigheden om gezonde keuzes te maken en actief en sportief te leven. Het ergste is nog dat de WHO beweegrichtlijnen wetenschappelijk gevalideerd en bekend zijn, we weten wat de gezondheid bevorderende effecten zijn. We kunnen door een actieve leefstijl het risico op meer dan 25 chronische aandoeningen beperken, maar we leren dit onze opgroeiende jeugd niet. Het in nu toch de tijd voor een omslag van ziektezorg naar preventie en gezondheidsbevordering?

Het niet laagdrempelig beschikbaar stellen van bewegen conform de beweegrichtlijn van de Gezondheidsraad is hetzelfde (of eigenlijk nog erger) als mensen, die het niet kunnen betalen, geen medische zorg verlenen. Bewegen volgens die beweegrichtlijn is een primair preventie- en gezondheid bevorderend medicijn. Helaas wordt ‘bewegen’ nog niet op deze manier ingezet. Dit heeft desastreuze gevolgen voor iedereen, maar vooral voor de opgroeiende jeugd.

Willen we een zorginfarct en een onoverkomelijk ziektedrama voor de opgroeiende jeugd voorkomen, moeten we nu echt bewegen volgens de beweegrichtlijn van de Gezondheidsraad als essentieel gaan zien voor preventie en gezondheid, ook binnen onderwijs en zorg.

Wat nu te doen om een zorginfarct te voorkomen?

Gezond leven en bewegen is geen vanzelfsprekendheid. De impact van de corona-pandemie maakt dat extra duidelijk. We moeten juist nu vol inzetten op een kennisupdate van professionals in het onderwijs, zorg en sport en leefstijl educatie in het onderwijs en nu een omslag maken en de toegang tot sport en bewegen super laagdrempelig maken.

Op scholen moet sport terugkomen als dagelijkse activiteit. Laat leerkrachten met de leerlingen gemiddeld 10 minuten per uur in beweging komen als actieve break of bewegend leren.

Om allerlei barrières weg te nemen, zal sportdeelname voor starters vergoed moeten worden gedurende een x aantal maanden. Dit zal gefinancierd moeten worden vanuit de zorgverzekeraars of vanuit de overheid.

Met een investering van vijf miljard euro op primaire preventie bespaart de overheid uiteindelijk veel geld.

Een andere maatregel die de overheid moet nemen is om de bijdrage van werkgevers aan sport buiten de werkkostenregeling te plaatsen, waarmee het aantrekkelijk wordt voor werkgevers om dit te regelen voor hun werknemers.

Volgens van Gaal en Scherder moet dit een wettelijk kader krijgen, “anders blijven het mooie woorden en dikke rapporten”, aldus van Gaal. Erik Scherder vulde dit aan met de opmerking dat we van ziektezorg naar gezondheidsbescherming moeten, terug naar primaire preventie dus in de plaats van uitsluitend miljarden naar curatieve zorg.

Preventieve Leefstijl Interventie!

Momenteel wordt er flink geïnvesteerd in de Gecombineerde Leefstijl Interventie (GLI), om mensen met obesitas te helpen met afvallen. Dit staat vermeld als doelstelling in het Nationaal Preventieakkoord. Overgewicht en obesitas moeten worden teruggebracht van 52% naar 38% vóór 2040. Echter, door alleen te investeren in curatieve zorg voor mensen met obesitas gaat die doelstelling niet bereikt worden. We zullen derhalve ook Preventieve Leefstijl Interventie (PLI) in het leven moeten roepen, om zo te voorkomen dat mensen obesitas krijgen.

NU de koers wijzigen naar gezondheid!

We moeten nu echt de koers wijzigen en gezondheid bij het fundament aanpakken door bewegen en gezonde voeding centraal te stellen. Op gebied van voeding gebeurt er al veel binnen het preventieakkoord. Op gebied van bewegen wel veel voor de jeugd, wat ook nodig is, maar veel te weinig voor volwassenen en senioren om ook maar in de buurt te komen van de doelstellingen in het preventie akkoord. Daarin staat namelijk de doelstelling opgenomen dat in 2040 75% van de bevolking de Beweegrichtlijn van de Gezondheidsraad moet halen. Zoals beschreven ligt dat momenteel ver onder de 50%.

Door de deelname aan beweeg- en sportactiviteiten op elk niveau laagdrempelig te maken, wordt er serieus werk gemaakt van preventie en gezondheidsbevordering en zijn de voordelen voor de bevolking evident:

• Meer mensen in beweging en aan het sporten
• De gezondheid neemt toe
• Er is meer sociale interactie
• Gezonder perspectief voor de opgroeiende jeugd
• De zorgkosten zullen afnemen

Bewegen volgens de Gezondheidsraad beweegrichtlijn is essentieel voor preventie en gezondheidsbevordering! Er is wetenschappelijk reeds vele jaren voldoende consensus over het feit dat bewegen volgens de beweegrichtlijn een ultiem preventie medicijn is, hieruit vloeit automatisch voort dat een flink percentage vanuit het zorgbudget van de overheid besteed zal moeten worden aan ‘gezond bewegen’.

Om elk risico op een zorginfarct het hoofd te bieden; om bij een nieuwe gezondheidscrisis klaar te staan om adequaat te handelen, kortom om goed voorbereid te zijn op een gezonde toekomst voor de huidige en komende generaties, is het absolute noodzaak om nu VOL in te zetten op meer bewegen en sportactiviteiten.

Zet hier NU vol op in, ook om goed voorbereid te zijn op een eventuele nieuwe gezondheids- en zorgcrisis.

Dames en heren in Den Haag, wij hopen van harte dat dit geluid u bereikt en dat we nu samen kunnen gaan bouwen aan een gezonder toekomstperspectief voor de opgroeiende generaties.

Met vriendelijke groet,

John van Heel, voorzitter Leefstijlclub

i.s.m.

Paul Lengkeek, voorzitter KNKF
Han de Hair, voorzitter VES