De positieve impact van bewegen en sport op het functioneren van ons immuunsysteem

Voor wie nog twijfelt over het belang van bewegen en sport!

Mensen met obesitas/overgewicht, insulineresistentie en diabetes hebben doorgaans chronische laaggradige ontsteking. Deze toestand maakt deze mensen vatbaar voor een groter risico op infectie en complicaties. In de afgelopen 2 maanden is dit ook al vastgesteld, deze mensen zullen veel vaker in het ziekenhuis worden opgenomen als ze COVID-19 oplopen in vergelijking met gezonde mensen. (Chow et al., 2020). Een van de mechanismen waardoor fysieke activiteit wordt geacht chronische ziekten te voorkomen is door celontsteking te verminderen (Booth et al., 2012).

Dit kan belangrijke gevolgen hebben voor het voorkomen van zowel overdraagbaar als niet-overdraagbare ziekte. In een recent overzicht van Zbinden-Foncea en collega's (2020) wordt inderdaad aangetoond dat een hoge mate van cardiorespiratoire conditie een hogere immuun bescherming kan bieden aan Covid19. Volgens Zbinden-Foncea en collega’s is het beschermende effect het verzwakken van het "cytokine storm syndroom", vaak ervaren door "risicovolle" individuen. Een hoge cardiorespiratoire fitheid kan mogelijk de door COVID-19 geïnduceerde pro-inflammatoire toestand verminderen en voorkomt een ​​ernstige reactie op de ziekte. Meer in het algemeen, met verhoogde fitheid en training met matige tot krachtige intensiteit kunnen de immuunreacties op vaccinatie verbeteren, verminderen chronische laaggradige ontstekingen (Simpson & Katsanis, 2020) en verbeteren immuunsysteem markers in verschillende ziektetoestanden waaronder kanker, HIV, hart- en vaatziekten, diabetes, cognitief stoornis en obesitas (Duggal et al., 2019; Walsh et al., 2011).

De positieve impact van fysieke activiteit en lichaamsbeweging op de immuunfunctie wordt nog eens benadrukt in een recente beoordeling. Auteurs (Campbell, Turner, 2018) geven aan dat regelmatige fysieke inspanningen de immuunrespons op vaccinatie bij zowel jongere als oudere individuen blijkt te versterken.

De gunstige effecten van lichaamsbeweging op de immuunfunctie zijn waarschijnlijk het grootst bij ouderen (Aw et al., 2007). Bovendien is er bewijs dat fysieke activiteit en regelmatig gestructureerde  oefeningen de immunologische veroudering zelfs kan beperken of vertragen (Campbell, Turner, 2018). Epidemiologische gegevens geven ook aan dat lichamelijk actieve mensen minder snel aandoeningen van de bovenste luchtwegen zullen krijgen en beter beschermd zijn tegen virale infectie waaronder influenza, rhinovirus (een andere oorzaak van verkoudheid) en de reactivering van latente herpesvirussen zoals Epstein-Barr (EBV), varicella-zoster (VZV) en herpes-simplex-virus-1 (HSV-1) (Duggal et al., 2019; Martin et al., 2009).

Een onderzoek door Martin en collega's (2009) toonde aan dat matige intensiteit training tijdens een actieve influenza infectie bij muizen in een gunstige immuuncelsamenstelling en cytokineverschuivingen in de longen resulteerde waardoor er een gunstig effect op langer (over)leven optrad (Martin et al., 2009).

Lichamelijk actieve individuen hebben beter gepresteerde controle over latente virale infecties, zelfs tijdens isolatie en opsluiting, blijkt uit recent werk van Simpson & Katsanis. Zij toonden aan dat astronauten met verhoogde conditie en uithoudingsvermogen van de skeletspieren 40% minder kans hadden om een ​​latent herpesvirus te reactiveren tijdens een missie van zes maanden naar het International Space Station (ISS). Het effect verbeterde als ze hun fitnessniveaus bleven onderhouden (Agha et al., 2020). Zelfs bij astronauten waarbij een virus opnieuw was geactiveerd, waren kopieën van viraal DNA minder bij de fittere astronauten, wat aangeeft dat ze minder besmettelijk waren dan hun minder fitte tegenhangers. Latente virale reactivering is een kenmerk van aangetaste immuniteit, wat ook te wijten is aan de stressoren die samenhangen met isolatie en inactiviteit (Simpson en Katsanis, 2020).

Onderzoek toont tevens aan hoe periodes van isolatie in verhogen van glucocorticoïden (bijv. cortisol) resulteren, die veel kritieke functies van ons immuunsysteem kunnen remmen. Deze omvatten het vermogen van onze lymfocyten om zich te vermenigvuldigen als reactie op infectieuze agentia, die essentieel zijn bij de herkenning en eliminatie van kankercellen of viraal geïnfecteerde cellen (Duggal et al., 2019).

De veelvoud aan onderzoeken biedt veel vertrouwen in de link tussen een actieve levensstijl (dagelijkse lichaamsbeweging en regelmatige sportparticipatie) en een versterkte immuun functie gedurende de gehele levensduur.

Dit artikel is een vertaling van het hoofdstuk ‘The positive impact of physical activity and exercice in imune function’ van de poblicatie van Europe Active ‘The economic and social impact of promoting active living after the COVID-19 crisis and the role,, value and impact of a proactive and responsible health and fitness industry’ van 5 juni 2020.

Download hier het volledige document:

https://www.europeactive.eu/sites/europeactive.eu/files/covid19/Economic-Social-Impact_050620.pdf