Wat als gezondheid onze 1e prioriteit zou zijn?

Op de een of andere manier vinden velen van ons lekker eten belangrijker dan gezond eten, kiezen we toch liever voor bankhangen dan voor een uurtje sporten en vinden we die extra dingen afkrijgen op het werk belangrijker dan een goeie balans tussen werk en prive. Volgens de WHO en de Gezondheidsraad eet maar liefst 75% onvoldoende gezond. Uit onderzoek van het Nationaal Beweeg Onderzoek bleek dat 87% de beweegrichtlijn niet haalt. Tevens blijkt het overgrote deel van de Nederlandse bevolking (88%) stress in het dagelijks leven te ervaren. Toch is al lang bekend wat de nadelen zijn die we van dit ongezond leefstijl gedrag ervaren. Het kost ons gewoonweg vele levensjaren en misschien nog belangrijker, het kost 10 tot 20 jaar leef kwaliteit omdat we hierdoor significant langer met chronische aandoeningen leven. Hoe zou het zijn als we gezond leven als 1e prioriteit zouden zien. Vanuit de politiek, binnen bedrijven, binnen het onderwijs, binnen de sport en fitness sector, in de zorg, voedingsmiddelen industrie, voor de jeugd, volwassenen, senioren en voor mensen met een beperking.

Binnen het onderwijs

Zouden we gezondheid als hoogste prioriteit zien binnen het onderwijs, dan zouden alle jongeren, elke dag, samen bewegen en samen oefeningen doen. 2 keer per dag, een activiteit in de ochtend en een in de middag, van minimaal 20 minuten, in totaal dus 40 minuten van de 60 die kinderen minimaal moeten bewegen per dag. Een gezonde inhoud van het trommeltje dat mee gaat naar school en van het tussendoortje zou besproken worden, alsmede de nadelen van ongezonde lunch. Ook mentale gezondheid, een positieve mindset en positieve gezondheid zou vast onderdeel zijn van het activiteitenprogramma binnen het onderwijs. Er zou ook een uitgebreid ouder betrokkenheid programma lopen, met oefeningen vanuit de jeugd waarbij ouders betrokken worden, educatie voor de ouders zelf en waar nodig leefstijlcoaches ter ondersteuning. Ook zou leefstijl educatie een vast onderdeel zijn van het onderwijs. Dit zou niet alleen toegepast worden op groep 1 lagere school, maar elk jaar, inclusief in het voortgezet onderwijs. Dan is elke school een Gezonde School en elke school is betrokken bij het lokale J.O.G.G. (Jongeren op Gezond Gewicht) programma en een lokale aanpak voor de begeleiding van jongeren met overgewicht, obesitas en diabetes.

Binnen bedrijven

Elke organisatie zou iemand binnen de organisatie de taak van gezonde leefstijl coördinator geven, een rol van misschien slechts 1 of een paar uur per week. Deze coördinator stimuleert de lunchwandeling, de fiets naar het werk en het onderbreken van langdurig zitten. Ook zorgt deze coördinator ervoor dat de werkomgeving uitnodigt op gezond te eten, door een gezonde kantine, campagnes opzetten zoals ‘de week van het fruit’, factsheets over de waarde van gezonde voeding, enz. De gezonde leefstijl coördinator zou ook de vertrouwenspersoon kunnen zijn, voor als men stressfactoren beleeft op of door het werk, om zo samen te werken aan een goeie werk/prive balans. Tijdens de functiegesprekken zou men altijd een leefstijlanalyse of positieve gezondheid analyse meenemen, om ook advies te kunnen geven op gebied van gezondere leefstijl.

Binnen de zorg

Elke huisarts zou ‘het andere gesprek’ aangaan, wat betekent, dat er doorgevraagd zou worden wat de oorzaken zijn van de symptomen. Niet uitsluitend medische interventies en medicatie, maar altijd een combinatie met leefstijl advies of doorverwijzing naar een leefstijlcoach. Positieve Gezondheid zou een vast onderdeel zijn bij elk bezoek aan de dokter en praktijkondersteuner. Binnen ziekenhuizen en zorghuizen zou de Voedingsrichtlijn en Beweegrichtlijn van de Gezondheidsraad centraal staan bij het samenstellen van de dagelijkse voeding en het activiteitenprogramma.  Gecombineerde leefstijl interventies zouden niet alleen curatief ingezet worden, zoals de GLI momenteel voor BMI + 30, maar ook preventief, vanaf BMI + 20. Binnen verzorgingstehuizen zouden healthy ageing coördinatoren actief zijn die verantwoordelijk zijn voor de toepassing van de aanwezige gezonde leefstijl kennis en de stimulering van mantelzorgers om hierin te ondersteunen.

Binnen sport- en fitness sector

De Sport- en fitnesssector zou zich geheel ontwikkeld hebben tot leefstijl- en preventiesector en lokale aanjager van een gezondere leefstijl. Hier worden leefstijl programma’s gepresenteerd, live, online, via app, voor gezonder eten, gezonder bewegen, een gezondere mindset, afvallen, veilig en effectieve spiertraining, een gezonde rug, fit met diabetes, fit na COVID, enz. De sport- en preventiecentra werken lokaal samen met gemeente, uitvoerders en GGD binnen het sportakkoord, het lokale preventiebeleid, het gezondheidsbeleid, enz. Binnen deze sport- en preventiecentra wordt ook structureel leefstijl en fitheidsdata verzameld, waarvan een nationaal leefstijldashboard en gezondheidsdashboard wordt gepresenteerd, die de leefstijl en fitheidsstatus en trends laat zien.

Voedingsmiddelen industrie

Gezonde voeding heeft een duidelijk ‘vinkje’ en ongezonde voeding draagt verplicht een waarschuwing. Alle voedingsmiddelen die teveel verzadigde vetten, teveel suiker of teveel zout bevatten, worden aangeduid met een ‘teveel’ en ‘ongezond’ etiket. Regelgeving zorgt ervoor dat voedingsmiddelen producenten in de basis de impact op de gezondheid van de consumenten meenemen in hun productieproces. Organisaties die onze voeding bewaken worden o.a. door de voedingsmiddelen industrie bekostigd. Fastfoodketens bieden allemaal minimaal 50% van hun aanbod gezonde voeding. Ongezonde voeding wordt minder prominent gepresenteerd in winkels en bij tankstations.

Binnen de politiek

Gezonde leefstijl en preventie staat prominent in elk programma van elke politieke partij. Er is bewustzijn dat de oplopende zorgkosten niet alleen levens en leed kost, maar tevens vroeg of laat zullen leiden tot onbetaalbare zorg. Er is bewustzijn dat het gezondheidsperspectief voor de opgroeiende jeugd onacceptabel is en dat er nu geïnvesteerd moet worden in bewustwording, educatie, ondersteuning en coaching in alle sectoren. Gezond eten is btw vrij waardoor het goedkoper is en ongezond eten, daar wordt meer belasting op gezet. Voor ongezonde voeding mag geen nationale reclame meer gemaakt worden en de reclame op locatie wordt aan banden gelegd. Lokaal zullen gezonde leefstijl makelaars zich bezig houden met verbinden van gezonde leefstijl initiatieven op gebied van o.a. ruimtelijke ordening, centrum management, uiteraard gezondheidsbeleid, sportakkoord en preventiebeleid, maar ook jeugdbeleid, ouderenzorg, duurzaamheid, bedrijfszaken, arbeidsmarkt, bijstand, WMO, om maar een paar aandachtpunten te benoemen. De lokale politiek is met name gericht op ondersteuning van burgerinitiatieven op het vlak van gezonder leven, en hierin waar mogelijk te faciliteren. Nationaal zal het preventieakkoord vol inzetten op gezondheidsbevordering van jongeren, volwassenen, senioren en mensen met een beperking. Er is een minister van gezondheidsbevordering die verbindingen verbetert tussen de verschillende sectoren en initiatieven ondersteunt, faciliteert en bewaakt.

Het individu

Wat zou jij anders doen als jij gezondheid op nummer 1 zou zetten? Zou je meer gaan bewegen, meer sporten, een keer extra spiertraining doen, meer fruit, groenten, rauwkost, peulvruchten, noten, groene thee, meer ontspannen, ademhalingsoefeningen doen, deelnemen aan Yoga, Yogirya, Pilates, een mindfullness cursus doen, eerder naar bed, meditatie? Al de benoemde activiteiten binnen onderwijs, bedrijven, zorg, sport- en fitness sector en politiek, zijn er natuurlijk voor bedoeld om ons mensen, ons individuen, te prikkelen, motiveren en uit te nodigen, gezondere keuzes te maken. We hoeven echter niet perse te wachten op die prikkel, iedereen kan vandaag een keuze maken en een leefstijl switch maken die de rest van ons leven impact gaat hebben. Dus wacht niet perse op die acties maar kies gerust meteen een leefstijl switch. Let wel op, we zijn zo geconditioneerd in ons leefstijl gedrag, dat de kans van vergeten en terugvallen groot is. Help jezelf dus herinneren aan jouw leefstijl switch met wat ik noem ‘self nudging’. Plaats triggers in je omgeving die je helpen herinneren aan jouw switch, zoals een post-it aan het beeldscherm waar jouw switch op staat, zet de sporttas klaar, rauwkost op tafel, kan water op bureau, enz.

Het effect

Als we gezondheid prioriteit nummer 1 maken, leven we natuurlijk allemaal een stuk gezonder, het is dan ook gemakkelijker gezonder te leven omdat je overal gemotiveerd en ondersteund wordt gezonder te leven. We zullen minder leunen op de zorg, minder ziek zijn, dus minder overgewicht, obesitas, diabetes, kanker, hart- en vaat ziekten, enz., minder leed, minder ziektekosten. Er is dan een positiever perspectief voor de jeugd, we leven met een hogere leef kwaliteit, meer gezonde jaren aan het eind van ons leven, meer genieten samen, de voordelen zijn enorm.

Misschien is nu wel HET moment voor een radicale transformatie naar een gezonder Nederland? Lees daarover het blog artikel van vorige week.

Natuurlijk zijn de omschreven acties nog maar slechts een fractie van wat echt nodig is, maar wat zou het een goede focus zijn, gezondheid op nummer 1.